„Cielę urodzone dzisiaj to materiał na wydajną krowę jutro, a przyszłą wydajność i zdrowotność krów programujemy już w pierwszych tygodniach życia cielęcia.”
To nasze motto w codziennej pracy przy odchowie cieląt.
Nowoczesny odchów cieląt to podstawa dalszego prawidłowego rozwoju potencjalnie wysokowydajnych jałówek. Czym jest dobry start?
Po pierwsze współczesne cele odchowu jałówek, czyli:
- Uzyskanie wysokiego statusu zdrowotnego
- Zapewnienie pożądanego wieku pierwszego krycia i wycielenia optymalnego ze względów fizjologicznych i ekonomicznych
- Osiągnięcie najlepszych parametrów płodności oraz wysokiej wydajność w pierwszej i kolejnych laktacjach
Dobry start to:
- Właściwie przeprowadzony okres siarowy. Stopień odporności biernej zależy bowiem bezpośrednio od ilości i czasu pobranej siary oraz zawartości immunoglobulin. Odporność bierna stanowi istotny czynnik zabezpieczający zdrowie cieląt przed chorobami po porodzie.
- Prawidłowe tempo zmian w budowie układu pokarmowego w ciągu dwóch pierwszych miesięcy życia, uzależnione od dawki pokarmowej, głównie od ilości skarmianych pasz płynnych. Racjonalne żywienie cieląt paszami stałymi, które wpływa na rozwój przedżołądków.
- Profilaktyka zdrowotna. Bo zgodnie z zasadą lepiej zapobiegać, niż leczyć.
- Tempo wzrostu wynikające z uwarunkowań fizjologicznych i genetycznych, wsparte właściwym programem żywienia i prewencją weterynaryjną.
Warto zadbać o osiągnięcie celów odchowu jałówek, takich jak:
- Waga odsadzeniowa przynajmniej 80 kg
- W 3. miesiącu życia cielę powinno ważyć przynajmniej 120 kg
- Wiek pierwszego krycia: 12-14 miesięcy (waga powyżej 380 kg, wysokość w kłębie powyżej 125 cm)
- Pierwsze wycielenie do 24 miesiąca
Zdrowe cielęta stanowią kluczowy czynnik decydujący o opłacalności produkcji mlecznej bydła. Wszelkie zaniedbania we wczesnym okresie odchowu:
- są nieodwracalne
- osłabiają ogólną kondycję zwierzęcia
- zwiększają podatność na choroby
- zmniejszają przyszłe dochody producenta wynikające z produkcyjności zwierząt
Naukowo dowiedziono, że:
- prawie 40% cieląt nie otrzymuje odpowiedniej ilości siary
- ok. 50% cieląt traci na wadze w pierwszych 7 dniach życia
- przyrosty dzienne w okresie spożywania pasz płynnych powyżej 700g wykazują pozytywną korelację z wydajnością w czasie laktacji, a zwiększenie średniego dobowego przyrostu o 100g przynosi średnio ok. 225 kg mleka więcej w 1. laktacji [Bach, 2014]
- o rozwoju tkanki gruczołowej wymienia decyduje poziom żywienia w pierwszych 8 tyg. życia i w tym okresie należy zadbać o właściwy program żywienia bazujący na najlepszych produktach [Brown i wsp., 2005]. Różnice szybkości rozrostu tkanki gruczołowej były obserwowane tylko do odsadzenia
- pobranie suchej masy (pasza mleczna+starter) większe o 100g/dzień=128-138 kg mleka więcej w 1. laktacji [Górka, 2018]
- choroby w okresie odchowu cieląt silnie korelują z niższą produkcją mleka w 1. laktacji, np. biegunka w pierwszych trzech miesiącach życia obniżyła produkcyjność o 344 kg [Svensson i wsp., 2008]
- największe straty cieląt powodują biegunki. Szacuje się, że są one odpowiedzialne aż za ok. 57% upadków [Wells i wsp. 1997, USDA 2007 i 2010]
- 80% przypadków chorobowych u cieląt stanowią schorzenia o charakterze biegunkowym oraz syndrom oddechowy cieląt
- cielęta leczone antybiotykami wykazywały o 493 kg niższą produkcję mleka w 1. laktacji [Soberon i wsp., 2012]
- większe dawki mleka redukują odczuwanie głodu i związany z tym stres [Thomas i wsp., 2001], zwiększają przyrosty masy ciała przed odsadzeniem [Khan i in., 2006],
Co możemy zrobić ?
- rygorystycznie przestrzegać rekomendacji dot. okresu siarowego
- wprowadzić profilaktykę zdrowotną stada
- wykonywać niezbędną diagnostykę problemów zdrowotnych i wdrażać konieczne leczenie
- dbać o dobrostan zwierząt (warunki środowiskowe, czynniki stresogenne, bioasekuracja)
- stosować program żywienia wpływający na programowanie potencjału jałówek
Uważamy, że zdrowa młodzież jest przyszłością każdego stada!
